■ خانه ی OMA -- Maison Bordeaux بخش معماری

خانه ی   OMA --  Maison Bordeaux با تواناییِ ساخت ساده ترین و آسان ترین برنامه های دینامیکیِ فضایی و مکانیِ مستحکم برای نوآوری، رم کولهاس و شرکت OMA که عبارت "خانه ماشینی است برای زندگی" را در طراحی Maison Bordeaux ، دوباره و به شکلی نوین تعریف کردند. خانه ی Maison Bordeaux در سال 1998 بر روی یک تپه با منظره ای از شهر Bordeaux تکمیل شد. خانه برای یک زوج و خانواده ی آن ها طراحی شده بود، اما قبل از اینکه پروژه ی کولهاس و OMA به پایان برسد در سال 1994 شوهر خانواده در یک تصادف از کمر به پایین فلج شد.   دو سال بعد از تصادفِ وی این زوج به کولهاس مراجعه کردند و از وی خواستند که خانه ی جدید را از Bordeaux برای آن ها طراحی می کند. علارغم داشتن معلولیت آن مرد نمی خواست خانه ای ساده داشته باشد بلکه متقاضی خانه ای با طراحی پیچیده بود و می گفت " بر خلاف آنچه شما انتظار دارید من خانه ای با طراحی بسیار پیچیده می خواهم زیرا این خانه معرف دنیای من خواهد بود". کولهاس طرح حجمی ساده،ِ با فضایی پیچیده و سازماندهی داخلی کاملا ابتکاری و راحت را پیشنهاد کرد. او خانه ای متشکل از سه خانه را که بر روی یکدیگر قرار کرفته بودند پیشنهاد کرد که هر یک خصوصیات منحصر به فرد و حالت های فضایی مربوط به خود را داشتند. خانه به صورت سه فضای کاملا مجزا بود که تغییر و نوسازی میان ابهام و وضوح را در بر داشت. سطح پایین تر همانند جرمی سنگین است که بر روی تپه تراشیده شده باشد و فضای داخلی آن غار مانند و پر پیچ و خم است، که تمام فعالیت های صمیمانه ی خانواده در آن جا رخ می دهد. حجم میانی اندکی واضح تر است و سرگرم کننده ترین فضای خانه به حساب می آید. فضایی برای زندگی که نیمی از آن به منظور فضای داخلی و نیمی دیگر منظره ای مسلط بر شهر Bordeaux را به صورت فضای خارجی، و طراحی باز آن فضایی را مهیا کرده است که بیشترین فعالیت ها در ان صورت می گیرد. حجم فوقانی شبیه سطح پایینی است که فضایی مبهم، مات و پنهان میباشد که اتاق خواب های کودکان و زوج در آن قرار گرفته است. بر خلاف طبقه ی پایین این حجم از طریق پنجره های فرو رفته منظره هایی زیبا را برای کسانی که بر روی تخت ها قرار می گیرند خلق می کند. از آن جا که هر طبقه ذاتا با دیگر طبقات متفات است آن مرد معلول می توانست در آن خانه ی پیچیده زندگی کند. همه ی این احجام توسط یک آسانسور مرکزی که میان هر طبقه حرکت می کند، به یکدیگر مرتبط می شوند و حتی با این وجود هیچ فضای تکراری یا مشابه در آن ها وجود ندارد. به هر حال این تنها یک آسانسور ساده و معمولی برای حرکت عمودی میان طبقات نبوده، بلکه دفتر کار شوهر خانواده است که به منظور دسترسی به تمام فضاهای خانه از آشپزخانه، طبقه پایین، تمامی ورودی ها تا اتاق خواب ها در بالاترین طبقه ساخته شده است. این آسانسور به وسیله ی یک پیستون هیدرولیکی که در مواقع لزوم اتاق آسانسوری را بالا و پایین می کند کنترل می شود. این ایده ی هوشمندانه یعنی ایجاد اتاقی که به صورت عمودی بین طبقات حرکت می کند، فضایی پویا و دینامیک را از طریق تغییر مداوم و همیشگی خانه برای دفتر کار ایجاد کرده است. از آنجا که حجم طبقات بر روی یکدیگر قرار گرفته اند، به دلیل وجود شیشه ها در طبقه ی میانی به نظر می رسد که طبقه ی فوقانی بر روی تپه شناور است. با وجود چنین ساختار پیچیده ای میان طبقات ساختار کلی خانه این سوال را در ذهن پدید می آورد که این طبقات چگونه بر روی هم قرار گرفته اند و به دلیل اینکه به نظر می رسد طبقه ی سوم بر روی طبقه ی دوم شناور است جای تعجب دارد که چگونه آن را نگه داشته و تحمل می کند. طبقه ی طراحی شده به عنوان پایه از جنس لوله های فولادی ساخته شده که به صورت پلکانی بزرگ و مارپیچ که از میان تمام طبقات خانه می گذرد، وعلاوه بر این ستون فولادی L شکل که قسمت انتهایی خانه را نگه می دارد و از جنس میله های فولادی که از میان سقف می گذرد و در امتداد کابل ها ادامه می یابد و در زمین فرو می رود تا استحکام بخش جانبی خانه را تامین کند، یک نمای مخصوصِ معماری ابداع شده توسط رم کولهاس است. خانه ی Maison Bordeaux فضایی با طراحی کاملا مبتکرانه است که بسیار فراتر از انتظارات و آرزوهای درخواست دهنده بود. این خانه نه تنها به شکل مسکونی و شخصی باقی می ماند، که بازدید کننده های عمومی اجازه ی مشاهده ی آن را نداشتند. صرف نظر از کنار گذاشتن آن، این خانه هنوز یکی از برجسته ترین بناهای معماری محسوب می شود که واقعا "ماشینی برای زندگی" بود. ___________________________________________________________________________